Naarmate we opgroeien en ouder worden, komt voor elk van ons een moment waarop we een dierbare verliezen. Een partner, onze ouders, vrienden, zelfs een kind, we komen er niet omheen. Ook dood hoort bij leven en op dat soort momenten moeten we een manier vinden om ons verlies te verwerken, maar ook om onze liefde en dat goed was te herinneren.
Het verlies van een dierbare is vaak een schok voor onze emoties. Soms krijgen we wat tijd om er naartoe te leven en kunnen we beginnen met afscheid terwijl de persoon er nog is, maar andere keren is het heel onverwacht, een hartinfarct, een ongeluk, iets dat we niet wisten dat zou komen.
Voor die momenten hebben we manieren nodig om het afscheid achteraf te nemen, stil te staan bij dat wat we liefhadden, dat wat zoveel waarde had. Dit afscheid nemen helpt ons om ons verlies een plek te geven.
In dit artikel beschrijf ik zeven manieren die kunnen helpen in het verwerken van verlies. De volgorde heeft geen betekenis, ze staan elk op zichzelf. Overweeg ze als je te maken krijgt met een overlijden of ander groot verlies. Misschien kan het iets voor je doen. Ik gebruik deze manieren soms ook in mijn praktijk, als ik iemand mag helpen met het verwerken van een verlies.
1. Maak een herdenkkistje
Een herdenkkistje is een houten kistje dat je persoonlijk maakt door hem zoals je wilt mooi te maken. Sommigen beplakken hem met steentjes, anderen verfen hem op een betekenisvolle manier. Je kan ook iets doen met stof of natuurlijke materialen, zoals veertjes. Het is jouw kistje om mee te doen wat je wilt.
In het kistje stop je kleine briefjes, waarop je een vraag zet die je aan de overledene zou willen stellen. Dat kunnen vragen zijn zoals; Mag ik even bij je kijken, waar je nu bent? Weet je nog van onze vakantie aan zee? Kun je daar ook zwemmen?
Elke vraag die een herinnering oproept of die opkomt als je aan degene die overleden is denkt, is een om in het kistje te stoppen.
Soms is het al voldoende om een vraag in het kistje te stoppen, maar je kan de herinnering of vraag ook delen met iemand (bijvoorbeeld ook ik als je mijn hulp hebt gevraagd). Op die maner helpt het je om te praten over je verdriet, en daarbij ook mooie en leuke herinneringen op te halen.
Het verlies krijgt betekenis in die herinneringen, want het is niet alleen een vertrek, je mag ook stilstaan bij het goede dat deze persoon je bracht en bij wat jullie deelden.
2. Maak een herinneringsboek
Een mooie manier om iemand te herinneren is door een eigen herinneringsboek te maken. In dit boek verwerk je foto’s, briefjes, tekeningen, gedichten en liedjes die voor jou te maken hebben met degene die ging en wat er tussen jullie was.
Alles wat je kan helpen die persoon te herinneren kan een plek krijgen in je boek, ook de emoties die je had en nu hebt, hebben daar een plek. Je kan dus ook spijt en je verdriet er een plek geven.
Het maken van zo’n boek geeft je niet alleen iets tastbaars waar je later nog eens naartoe kan om herinneringen terug te halen, het is ook deel van je verwerking en een mogelijkheid om je herinneringen op te roepen en het goede nog even terug naar je toe te halen.
Dat kan ook weer mooie en ontroerende momenten geven, helemaal als je het deelt met een ander.
3. Schrijf een brief aan de overledene
Schrijf een brief aan de overledene. Niet een brief vol vragen, maar met mooie herinneringen. Weet je nog toen we…. Schrijf het als een intiem gesprek, het gesprek dat je nu nog zou willen hebben, terugkijkend naar wat jullie deelden, maar ook wat nu nog in je leeft naar die persoon. Geef uitdrukking aan de liefde die je voor je overleden, vriend, kind, ouder, partner, voelde en nog voelt en hoe het voor je is om nu zonder die persoon verder te moeten. Hoe neem je deze herinnering mee in hoe je verder gaat, hou je de persoon bij en in je?
4. Maak een fotoboek
Foto’s kunnen vol herinneringen zitten en brengen ons gemakkelijk terug naar een moment. Maak een fotoboek, waar je naar behoefte in bladeren kunt. Dit roept fijne herinneringen op en helpt mee voor de rouwverwerking. je kan ook muziek gebruiken als dit je herinnert aan die persoon, of simpelweg om in een goede sfeer te komen voor het maken van dit boek.
5. Maak een fotocollage
Neem wat foto’s en maak een mooie collage die je ergens kunt ophangen, zodat je het goede dat je deelde nog ergens een plek geeft. Een zichtbare herinnering kan helpen om de ander nog wat bij je te houden en het verlies een plekje te geven.
6. Maak een gedenktafel
Als een dierbare overlijdt kan het fijn zijn om een gedenktafel, of gedenkplek, ergens te maken. Je kan een stuk tafel, een vensterbank, of zoiets als een schoorsteenmantel, inrichten met foto’s, bloemen, kaarsjes en andere voorwerpen die je helpen herinneren en verzachten.
Het kan een mooi plekje in je huis zijn waar je nog even stilstaat en tot rust komt. Je kan daar ook een kaarsje, of een stokje wierook, voor de overledene branden.
7. Een gesprek met de overledene
Ook met een overledene kan je nog een gesprek voeren. Sommige mensen doen dat ook zelf al, door de ander nog bij zich te voelen of zien, maar anderen gebruiken iemand als ik die kan afstemmen op overleden dierbare en als spreekbuis of kanaal kunnen fungeren. Samen gaan we dan in gesprek met de overledene.
Deze manier maakt dat ouders, en kinderen, ook na het overlijden nog hun vragen kunnen stellen en daarin ontstaat dan vaak een prachtig mooi en liefdevol moment, waarin de pijn begint te verzachten en kan wegvloeien.
Degenen die achterbleven, krijgen op die manier mooie en liefdevolle boodschappen en kunnen daarmee weer verder. Dat vult ook mijn hart met warmte, want het is fijn om dit soort hulp te mogen bieden.
Geef een reactie